لیست اختراعات مجتبی مرتضوی
بيم اسكنر دو بعدي باريكه الكتروني از وسايل كاربردي در فيزيك است كه نمايه دوبعدي فضايي باريكه هاي الكتروني يا همان چگالي سطحي توزيع الكترونها را نشان مي دهد. براي اسكن باريكه هاي الكتروني و يوني روش هاي گوناگوني وجود دارد. معروفترين اين روش ها اسكن بوسيله سيم رسانا است كه با استفاده از يك يا چند سيم رسانا و شكل هاي مختلف حركتي پارامترهاي فضايي باريكه مورد نظر را اندازه گيري مي كنند. در اين روش ها هميشه اين عيب وجود دارد كه سيم رسانا هم آشكارساز و هم جاروبگر است و لذا تنها نمايه يك بعدي را در جهات مختلف نشان مي دهد. اما اسكنر دو بعدي باريكه الكتروني از يك لبه تيغ به عنوان اسكنر و از سيم هاي رسانا به عنوان آشكارساز استفاده مي كند. در اختيار داشتن موقعيت اسكنر و آشكارسازها اين امكان را فراهم مي كند تا نمايه دوبعدي باريكه الكتروني را اندازه گيري كنيم. اندازه گيري مشخصات فضايي باريكه االكتروني در سطح و همچنين اندازه گيري واگرايي اين باريكه ها در تمام جهات عمود بر راستاي انتشارشان از كاربردهاي مهم اين وسيله است.
اندازه گير لحظه اي انرژي باريكه الكتروني با استفاده ليزر CO2 و ليزر He-Ne از وسايل كاربردي در فيزيك است كه انرژي باريكه الكتروني را در بازه 2-12 MeV نشان مي دهد. براي اندازه گيري انرژي باريكه هاي الكتروني روش هاي گوناگوني وجود دارد. معروفترين اين روش ها بهره گيري از قرائت دز-عمق مواد معين با استفاده از فيلم هاي دزيمتري است. اين نمودارها با استانداردهاي پيشنهادي مقدار انرژي باريكه به صورت غيرآني فراهم مي نمايد. اما در اندازه گير لحظه اي انرژي باريكه الكتروني با استفاده ليزر CO2 و ليزر He-Ne روش استانداردي مبتني بر بررسي منحني توزيع دز-عمق به كار برده مي شود با اين تفاوت كه در اين روش اندازه گيري انرژي باريكه الكتروني به صورت لحظه اي است و ديگر نيازي به استفاده از فيلم هاي دزيمتري گران قيمت نيست. در اين عنصر اختراعي لايه هاي نازك سيليكاتي به عنوان مواد شاهد قرائت شونده، ليزر He-Ne به عنوان قرائتگر و ليزر CO2 به عنوان احياكننده ماده شاهد به كار برده مي شوند. تعيين ابعاد جعبه يا محصولي كه بايد در بازه دز جذبي معين پرتودهي شوند، بررسي پارامترهاي كليدي در مطالعات هسته اي همچون عمق نفوذ، دز جذبي و همچنين انرژي آستانه فرايندها از كاربردهاي مهم اين وسيله است.
دستگاه استخراج اسانس ميكروويو مجهز به سلول گمانه و ليزرHe-Ne از وسايل كاربردي در فيزيك است كه علاوه بر توليد اسانس، پايش كيفيت ذرات خروجي از دستگاه را براي افزايش خلوص انجام مي دهد. براي استخراج اسانس گياهان روشهاي گوناگوني وجود دارد. امروزه معروفترين اين روشها بهره گيري از تقطير ميكروويو است كه با استفاده از امواج ميكروويو و چگالنده هاي مناسب اسانس گياهان تهيه مي شود. اين سامانه ها معمولا بدون پايش ذرات خروجي و گاهي با استفاده دستگاه هاي گران قيمت اسپكتروسكوپي داراي كنترل كننده هستند. اما دستگاه استخراج اسانس ميكروويو با استفاده از سلول گمانه و ليزر He-Ne روش استانداردي مبتني بر اندازه گيري و پايش گري اسانس خروجي براي افزايش بهره وري به دست مي¬دهد با اين تفاوت كه بدون نمونه برداري، ذرات خروجي به صورت لحظه اي آشكارسازي و براي خالص سازي جدا مي گردند. در اين عنصر اختراعي، سلول گمانه Uشكل به عنوان ظرف نمونه و ليزر He-Ne به عنوان قرائتگر غلظت ذرات و هشداردهنده جداسازي ذرات جديد با استفاده از بررسي تغييرات طيف عبوري ليزر در فصل مشترك محيط دوفازي به كار برده مي شوند. كاهش مصرف آب و تغليظ آني در توليد اسانس هاي گياهان معطر و دارويي بدون دخالت انسان از مزاياي اين دستگاه است.
حسگر نوري رطوبت سنج شيشه اي سوپرجاذبها از وسايل كاربردي در فيزيك است كه ميزان رطوبت و آهنگ رهايش رطوبت در سوپرجاذبها را نشان ميدهد. براي اندازه گيري رطوبت سوپرجاذبها روشهاي گوناگوني وجود دارد. معروفترين اين روشها عبارتند از: حسگرهاي الكترونيكي، مكانيكي و فيبرهاي اپتيكي. با توجه به انواع كاربرد سوپرجاذبها در محيطهاي مختلف هرسه روش با محدوديتهايي مواجه هستند. به صورت خلاصه روش الكترونيكي طول عمر كاربري اندكي دارد، روشهاي مكانيكي در موقعيتهاي فيزيكي خاصي قابل استفاده و فيبرهاي اپتيكي نيز گران قيمت و پرهزينه اند. اما حسگر نوري رطوبت سنج شيشه اي سوپرجاذبها كه داراي طول عمر بالا، پركاربرد و ارزان قيمت است، از يك ميله شيشه اي به عنوان هسته موجبر جاروبگر، منبع پايدار شبه تكفام ديودي به عنوان چشمه نوري و فوتوديود TCS3200 به عنوان آشكارساز فوتوني استفاده ميكند. تغيير رطوبت سوپرجاذبها در مجاورت هسته موجبر موجب تغيير در جذب تابش عبرري از آن در اثر پديده موجب ناپايدار خواهدشد. اين تغييرات توسط آشكارساز فوتوني ثبت و با استفاده از ريزپردازنده به عنوان تابعي از تغييرات رطوبت تحليل و سنجش خواهندشد. اندازه گيري رطوبت سوپرجاذبهاي كشاورزي و بهداشتي در محيطهاي مختلف و همچنين تعيين نمايه رهايش رطوبت اين سوپرجاذبها از كاربردهاي مهم اين وسيله است.
قرائتگر اپتيكي دز-عمق براي اندازه گيري انرژي باريكه الكتروني از وسايل كاربردي در فيزيك است كه انرژي باريكه الكتروني شتابدهنده ها را در بازه 2- 12 MeV نشان مي¬دهد. براي براي اندازه گيري انرژي باريكه الكتروني روش¬هاي گوناگوني وجود دارد. معروفترين اين روش¬ها قرائت دز-عمق در گوه آلومينيومي با استفاده از فيلم دزيمتري CTA و دستگاه اسپكتوفوتومتر است كه با آن پارامترهاي عمق نفوذ و انرژي فضايي باريكه الكتروني خروجي از شتابدهنده هاي صنعتي و پزشكي را اندازه گيري مي¬كنند. در اين روش¬ها هميشه اين عيب وجود دارد كه براي دزهاي كمتر از 5 kGy و جريان كم شتابدهنده قابل استفاده نيست و براي قرائت دز-عمق نيز بايد از دستگاه گران قيمت اسپكتوفوتومتر كاليبره شده فرابنفش-مرئي استفاده كرد. اما در اين اختراع بجاي بكارگيري فيلم دزيمتري CTA در گوه¬استاندارد آلومينيومي از لام اپتيكي با SiO2: 72.2% استفاده شد و بجاي اسپكتوفتومتر از يك قرائتگر جديد براي اندزه گيري توزيع-دز عمق در لام بكار گرفته شد. پرتودهي الكترون باعث تشكيل مراكز رنگ و تغيير ضريب جذب اپتيكي در لام پرتودهي شده الكتروني ميگردد كه با دز فرودي متناسب است. عامل محو شدگي مراكز رنگ لام پرتودهي شده تغييري در نمودار دز-عمق نخواهد داشت و لام استفاده شده تا 157 روز قابل بايگاني و بهره برداي خواهد بود. اندازه¬گيري دز الكتروني تا بيشينه 20 kGy، مشخصه يابي عمق نفوذ، رسم نمودار دز-عمق و محاسبه انرژي باريكه الكتروني شتابدهنده بدون استفاده از دستگاه اسپكتوفوتومتر كاليبره شده از كاربردهاي مهم اين وسيله است.
در اين طرح يك دستگاه كوچك پشت كنتور گاز در فضاي باز نصب مي شود اين دستگاه شامل فلومتر اندازه گيري گاز ورودي است كه اطلاعات انرا به برد اصلي(واحد كنترل) ارسال مي نمايد. برد باتوجه به نسبت استوكيو متريك ( ده واحد هوا يك واحد گاز جهت سوخت كامل گاز) به يك كمپر سور (فن يا هواكش) كوچك فرمان ميدهد دستگاه براي كنترل و صحت اين رابطه فلومتر دومي دارد كه سر را كمپرسور هوا قرار ميگيرد و شار هواي ورودي را به برد اصلي مي فرسد و مرتب اين اين رابطه كنترل ميگردد. بعد از هر دو فلومتر شير يك طرفه قرار ميگيرد تا در هر مسير، سيال به مسير ديگر وارد نشود. تركيب گاز و هواي توليد شده وارد سيستم گاز كشي مسكوني يا صنعتي ميشود و به محل مصررف ميرسد و در انجا گاز به طور كامل مي سوزد و شعله ابي است و از هواي داخل ساختمان يا كارگاه استفاده نمي كند
آنزيم DT- ديافوراز عضوي از خانواده¬ي اكسيدوردوكتازها به شمار مي آيد كه آنزيمي بسيار پراهميت در زمينه ي تشخيص و درمان به شمار مي رود. به دليل اهميت ويژه ي آنزيم ديافوراز در زمينه هاي مختلف همانند كيت هاي تشخيص طبي و صنايع غذايي و نساجي و مشكل بودن امكان توليد اين آنزيم و درنتيجه قيمت بالاي آن، توليد آن به روش نوتركيب بسيار مفيد و ارزشمند است. لذا جهت توليد ، توالي ژني آنزيم مربوطه در بانك ژني پايگاه NCBI يافت شده و سپس بر اساس ترجيح كدوني ميزبان باكتريايي Ecoli سويه¬ي BL21 با استفاده از نرم افزار Geneious ، تغييرات لازم ايجاد شده و سپس توالي ژني مهندسي شده ي مورد نظر جهت سنتز به شركت بيوبيسيك سفارش داده شد. توالي سنتزشده پس از تحويل به درون وكتور Pet28a انتقال داده شد. وكتور نامبرده حامل سازه ژني اين آنزيم ، به درون باكتري BL21 ترانسفورم شده و آنزيم ديافوراز توليد شد. درطراحي سازه ژني اين آنزيم از برچسب هيستيديني استفاده شده است، درنتيجه براي تخليص آنزيم و جداسازي آن از ميان پروتئين هاي سلول باكتري ، از روش كروماتوگرافي ميل تركيبي ((affinity chromatography ستون نيكل-سفاروز استفاده شد. بر اساس ميل تركيبي بالاي دم هيستيديني ديافوراز به نيكل ، جداسازي صورت گرفته و شستشو توسط بافر حاوي ايميدازول انجام مي گيرد. جهت تاييد توليد و همچنين بررسي ميزان خلوص آنزيم به دست آمده از روش الكتروفورز ژل پلي اكريل آميد سديم دودسيل سولفات (SDS PAGE) استفاده شد. با مهندسي سازه ژني آنزيم ديافوراز و بهينه سازي شرايط محيط كشت و دماي مناسب جهت توليد آنزيم، هم چنين استفاده از پلازميد و ميزبان باكتريايي مناسب ، آنزيم نوتركيب ديافوراز با خلوص 96درصد توليد گرديد كه از نظر اقتصادي بسيار موردتوجه و ارزشمند است. پس ازتوليد و تخليص آنزيم ديافوراز ، به منظور تست آنزيم مربوطه و بررسي ميزان كارايي آن سنجش فعاليت آن با استفاده از دستگاه اسپكتروفتومتري جذبUV انجام شد كه نتيجه بررسي ها نشان داد كه آنزيم مورد نظر داراي قدرت تشخيص و كارايي بسيار بالايي است.
كيت مولكولي تشخيص همزمان چهار گونه باكتري جنس سالمونلا انتريكا جهت تشخيص چهار گونه شايع بيماريزاي باكتري سالمونلا از نمونه هاي مدفوغ بيماران مبتلا به اسهال و گاستروانتريت بكار مي رود. اين كيت قادر است همزمان طي يك مرحله، هريك از چهار سروتايپ سالمونلا تيفي، سالمونلا تيفي موريوم، سالمونلا انتريتيديس و سالمونلا ايتفنتيس را شناسايي و تشخيص دهد. از مشكلات و موانع ساخت كيت تشخيصي حاضر، ارزيابي قدرت تشخيص و بررسي صحت نتايج بدست آمده در آن مي باشد كه در كيت مولكولي تشخيص همزمان چهار گونه باكتري جنس سالمونلا انتريكا، تمامي اين شرايط در آزمايشگاه مركز تحقيقات بيولوژي مولكولي دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله (ع) مورد ارزيابي و آزمايش قرار گرفت. كاربرد كيت اشاره شده در بخش سلامتي بهداشت در زمينه هاي تشخيصي پزشكي، تحقيقات بيولوژيكي و ميكروب شناسي، همچنين كليه ي رشته هاي مرتبط آزمايشگاهي مي باشد. اساس كار در كيت مولكولي تشخيص همزمان چهار گونه باكتري جنس سالمونلا انتريكا عبارت است از تخليص نوكلئيك اسيد از نمونه مورد نظر، تكثير توالي نوكلئوتيدي اختصاصي هر يك از عوامل بيماريزا با روش واكنش زنجيره اي پليمراز چند گانه و نهايتا مشاهده اين قطعات ژني با استفاده از الكتروفورز و دستگاه ترانسلوميناتور مي باشد (تمامي مراحل آزمايش در جداول ۱ الى ۵ در بخش شرح و توصيف بيان شده است).
موارد یافت شده: 8